De samenstelling van het voederrantsoen van paarden moet weloverdacht gebeuren, rekening houdend met, niet alleen hun lichamelijke kenmerken en eventuele gezondheidsrisico's, maar ook met de specifieke inspanningen die van hen verwacht worden.
Daarnaast moeten paardenverzorgers ook de dagelijkse verdeling van het voeder consequent en verantwoordelijk uitvoeren. Het is immers niet alleen belangrijk te bepalen wat een paard juist allemaal te eten krijgt, maar ook wanneer welke voedertypes ter beschikking gesteld worden.

In dit dossier ontdekt u verschillende documenten en organisaties die u hierbij kunnen helpen.

Op onze website vindt u ook meer informatie over giftige planten, heilzame kruiden,...
» Klik hier voor meer informatie over giftige planten.
» Klik hier voor meer informatie over nuttige kruiden.

» Volgende pagina

Brochure: Voeding van paarden (Vlaamse overheid)

Om paardenhouders te helpen bij het bepalen van het voederrantsoen van hun paarden ontwikkelde de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) van de Vlaamse overheid de brochure 'Voeding van paarden'. Hierin kan u niet alleen ontdekken wat u een paard best op welk moment te eten geeft. De brochure geeft ook uitgebreide informatie over het verteringsapparaat van paarden, de samenstelling van voeders, energiewaardesystemen...
Deze brochure kan u hieronder bekijken. Wenst u gratis een gedrukt exemplaar in de bus te vinden, dan kan u een brochure bestellen op de website van de Vlaamse overheid.

» Klik hier om een gratis gedrukt exemplaar te bestellen.
 

Voeding van paarden | Brochure Vlaamse overheid (2011):    Download

» Volgende pagina

Presentaties rond voeding voor paarden

Presentatie prof. dr. Myriam Hesta (UGent)

Ter gelegenheid van de Infovoormiddag Houden en Verzorgen van Paarden 2012 stelde prof. dr. Myriam Hesta een presentatie samen rond voeding voor paarden.
Zij besprak daarbij de specifieke eigenschappen van de spijsvertering van het paard en hoe deze door de geschiedenis heen ontwikkelden, vaak voorkomende nutritionele problemen, energiebehoeften van verschillende paardentypes en dergelijke meer.

 

Presentatie: Voeding van het paard in de praktijk | Prof. Dr. Myriam Hesta (Infovoormiddag 2012):   Download

 

Presentatie prof. dr. Piet Deprez

In 2011 besprak prof. dr. Piet Deprez (UGent) tijdens de Infovoormiddag Houden en Verzorgen van Paarden het verband tussen de voeding en de temperatuurregeling bij paarden.
Hieruit bleek dat, indien ze de vereiste voeding ter beschikking krijgen, het Vlaamse klimaat zeer geschikt is voor paarden.

 

Presentatie: Voeding - temperatuurregeling bij het paard | Prof. Dr. Piet Deprez (Infovm. 2011):   Download

» Volgende pagina

Voedingsadvies op maat van uw paard

Dienst Paardenvoeding

Paardeneigenaren hebben tegenwoordig keuze uit een groot aanbod aan ruwvoeders, krachtvoeders en supplementen voor hun paard. Om u bij deze keuze te helpen heeft het Laboratorium Dierenvoeding van de Universiteit Gent de "Dienst Paardenvoeding" opgezet. U kan bij deze dienst terecht voor een wetenschappelijk onderbouwd voedingsadvies "op maat". Het kan hierbij gaan om een optimalisatie van het rantsoen voor een sportpaard, veulen of fokmerrie. Maar ook paarden die lijden aan een bepaalde aandoening (bijvoorbeeld maagzweren, hoefbevangenheid, tandproblemen,…) kunnen bij de dienst paardenvoeding terecht voor het formuleren van een aangepast rantsoen. De dienst beschikt daarvoor over specialisten, een uitgebreide databank, wetenschappelijke studies en praktijk-kennis van vergelijkbare situaties en is geheel onafhankelijk in haar advies. Waar mogelijk worden de voedingsmiddelen die u nu reeds geeft verder gebruikt.
In eerste instantie zal de dienst paardenvoeding een analyse maken van de huidige voeding aan de hand van een voedingsgeschiedenisformulier dat door de eigenaar wordt ingevuld. Daarna zal een wetenschappelijk onderbouwd voedingsadvies opgesteld worden, bij voorkeur in samenspraak met de lokale dierenarts.

» Klik hier om naar de website van de "Dienst Paardenvoeding" te gaan.
» Klik hier voor een videoreportage over de "Dienst Paardenvoeding".

Enkele cijfers

"Dienst Paardenvoeding" begeleidde het afgelopen jaar meer dan 150 paarden, pony’s en ezels. Een paar cijfers op een rij:

• De jongste patiënt die het afgelopen jaar begeleid werd, was 1 dag oud, het oudste paard was 28 jaar.
• Paardeneigenaren zelf (16%), maar ook dierenartsen (5%) en verschillende dierenklinieken (79%) hebben het afgelopen jaar voedingsadviezen aangevraagd.
• 21% van de patiënten kreeg een voedingsadvies tijdens hospitalisatie in de kliniek.
• 33% van de aangeboden paarden leden aan ondergewicht, 32% kampte met overgewicht.
• Frequent geziene problemen waren recurrente koliek (14%), maagzweren (12%), tandproblemen (11%) en hoefbevangenheid (10%). Maar ook paarden met minder frequent voorkomende problemen zoals blaasstenen, paarden die gevoerd moesten worden via een voedingssonde en paarden met vermoedelijke voederallergie konden het afgelopen jaar bij Dienst Paardenvoeding terecht.

 

Praktijkvoorbeeld: Ziekte van Cushing

De eigenares van het paard Wodan is alvast zeer tevreden met het resultaat. Haar paard werd begin 2013 gediagnosticeerd met de ziekte van Cushing. Dankzij een goede samenwerking tussen de dierenarts thuis en Dienst Paardenvoeding en met de juiste uitgebalanceerde voeding is Wodan inmiddels terug aangesterkt.

Meer info

Heeft u ook een paard met een gezondheidsprobleem of heeft u vragen omtrent uw rantsoen? Dan helpt de Dienst Paardenvoeding u graag verder.
» Klik hier om naar de website te gaan.
Bewaren
» Volgende pagina

Onderzoek voeders op giftige planten

In hooi of voordroog komen vaak heel wat verschillende (on)kruiden voor. Het is dus ook mogelijk dat er giftige planten in terecht komen. Jacobskruiskruis bijvoorbeeld, blijft giftig als het gedroogd wordt maar verliest haar bittere smaak. Daardoor gaan paarden het niet meer zo snel herkennen en zullen ze dit gevaarlijke kruid toch opeten.

Indien u uw ruwvoer wil laten onderzoeken op giftige planten, kan u hiervoor terecht bij de Plantentuin in Meise.

 

Tarieven

• Determinatie van een enkele aan de Plantentuin voorgelegde plantensoort (bladen, twijgen, bloemen, vruchten, enz.) kost in de regel 75€ per identificatie. Bij voorkeur betreft het vers materiaal of zorgvuldig gedroogd materiaal (herbarium). Foto's laten dikwijls niet toe een soort met zekerheid op naam te brengen; indien nodig, zal de Plantentuin vragen om ook vers of gedroogd materiaal toegestuurd te krijgen.
• Analyse van gemengde stalen (bv. hooi): Er wordt gestart met een forfait van 150€ indien de analyse niet meer dan twee uur werk vraagt. Voor elk bijkomend uur wordt 75€ aangerekend.

Contactgegevens: Ivan Hoste | ivan.hose@plantentuinmeise.be | 02 260 09 59

U kan ook terecht bij het Nederlandse GD:
» Klik hier voor meer informatie.

» Volgende pagina

Voeding voor paarden in de winter

Vezelrijk ruwvoer voor de spijsvertering

Vul ruwvoer aan met omega 3-vetzuren

Minder bewegen = minder krachtvoer

Geen krachtvoer? Denk aan vitaminen

Schone stallen houden bacteriën buiten

Extra voer voor meer warmte

Voer voor uw paard in de winter: vraag raad aan een specialist

• Neem voor persoonlijk voedingsadvies contact op met de dienst Paardenvoeding van de Universiteit Gent via dienstpaardenvoeding@ugent.be of 09 264 78 26. 

» Volgende pagina

Elektrolyten: een hype of een must?

Met de zomer in aantocht en temperaturen die de hoogte in schieten, is het belangrijk om elektrolyten opnieuw onder de aandacht te brengen. Sommige paardenhouders geven ze dagelijks, anderen alleen bij een hittegolf of bij een zware wedstrijd. Wanneer heeft het paard die elektrolyten nu eigenlijk nodig, en waarom?

 

Lichaamstemperatuur en zweet

Net zoals mensen zweten paarden om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Het paardenlichaam doet namelijk aan thermoregulatie en geeft op die manier warmte af. Zweten brengt echter ook nadelen met zich mee want naast heel wat vocht gaat er ook een groot gehalte aan elektrolyten verloren. Dat vocht en die elektrolyten moeten na het zweten terug aangevuld worden om dehydratatie te voorkomen en om ervoor te zorgen dat alle biochemische processen in het paardenlichaam goed kunnen blijven verlopen. Uiteraard heeft het lichaam hier ook een eigen systeem voor. Als het lichaam de mineralen Na, K, Cl uitzweet, gaat het die verliezen compenseren door minder elektrolyten af te voeren met de urine. Dit systeem houdt stand als paarden kleine hoeveelheden zweet verliezen. Paarden die intensief sporten hebben echter 2 à 3 dagen nodig om het verlies aan elektrolyten te compenseren. Daarom is een tijdige aanvulling van elektrolyten essentieel.

 

De drijvende krachten voor watertransport

Elektrolyten zijn mineralen die elektrische impulsen in het lichaam kunnen doorgeven; ze kunnen zich met andere ionen binden om op die manier zouten te vormen. Elektrolyten zijn vooral belangrijk voor de vochthuishouding en het behoud van de zuurtegraad in het lichaam. Ze worden gezien als de drijvende kracht voor watertransport doorheen het hele lichaam. Daarnaast hebben ze een grote invloed op spier- en zenuwfuncties. De belangrijkste elektrolyten zijn natrium, kalium en chloor.

 

Zout alleen is niet voldoende

Indien we alle elektrolyten die met het zweet verloren gaan willen aanvullen met het oog op een versnelde recuperatie, is het aangeraden een complete elektrolytenmix te gebruiken. Keukenzout bevat enkel natrium en chloor, dus hiermee kunnen we het verloren kalium niet aanvullen. Alle elektrolyten hebben invloed op elkaar. Een bepaalde elektrolyt toedienen heeft dus ook invloed op de opname van andere elektrolyten. Daarom is het aangeraden om de elektrolyten in de juiste balans aan het paard te geven. Daarnaast zal bijvoorbeeld fructose, aanwezig in sommige elektrolytenmixen, het transport van elektrolyten door bepaalde membranen bevorderen. Die elektrolytenmixen bevatten ook bijkomende grondstoffen die het recuperatieproces ondersteunen. Bij het kiezen van een elektrolytenmengeling is het dus belangrijk om in de gaten te houden welke drager gebruikt wordt en of die functioneel is in het supplement. Fructose is bijvoorbeeld een functionele drager terwijl tarwegries of luzerne geen nutritionele functie heeft als het over elektrolyten gaat. Je kunt informatie over de dragers meestal op het etiket terugvinden.

 

Elektrolyten, het hele jaar door

Elektrolyten worden veelal in de zomer gegeven. Het is niet nuttig om ze aan het dagelijkse rantsoen toe te voegen, maar wel telkens na transport, trainingen, wedstrijden of andere situaties waarin het paard gaat zweten. Op die momenten is het wel aangeraden elektrolyten te geven, ongeacht de temperatuur of het seizoen. Natuurlijk is het zo dat paarden meer zweten in de zomer, maar denk ook eens aan die training in de binnenbak in de winter!

 

Praktische tips:

• Geef meer dan zout alleen Kalium is even belangrijk als natrium en chloride. Te veel natrium zal de opname van kalium verhinderen en dat gebeurt als je alleen zout geeft.
• Geef elektrolyten op het juiste moment want een paardenlichaam kan geen elektrolyten opslaan. Maximum 2 uur voor een inspanning en meteen na het zweten.
• Zorg er altijd voor dat je paard genoeg drinkt! Wil je paard niet drinken? Stimuleer je paard om te drinken door een beetje zout op zijn tong te leggen.
• Een slobber is ideaal om elektrolyten aan te vullen. Geef dit tijdens transport of op warme dagen zodat je paard weer voldoende vocht en elektrolyten krijgt die aan het herstel bijdragen. Op die manier geef je jouw paard een verantwoorde onderhoudsdosis.