Basisregels voor het transport van paarden en verzamelcentra 19/12/2013 1 min

Voor de reglementering transport-verzamelcentra zijn er twee basisteksten van belang:

1. 'Verordening (EG) nr. 1/2005 van de Raad van 22 december 2004 inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer en daarmee samenhangende activiteiten': » Klik hier om de volledige tekst te raadplegen.
2. Het voorheen reeds in België bestaande 'KB van 9.7.1999 betreffende de erkenningsvoorwaarden van vervoerders, handelaars, stopplaatsen en verzamelcentra', gewijzigd bij KB van 18 december 2000:
   1. » Klik hier voor het volledige besluit van 1999.
   2. » Klik hier voor het KB van 2000.

Opgelet: Zowel het KB van 9.7.1999 als verordening 1/2005 zijn in de Belgische interpretatie enkel van toepassing wanneer het om een commerciële activiteit gaat.

Nog belangrijker: De interpretatie van verordening 1/2005 is in de verschillende lidstaten zeer verschillend. Informeer u over de regelgeving niet alleen van het land van bestemming maar ook van alle doorvoerlanden vooraleer een internationaal transport aan te vatten. Bij twijfel: neem het zekere voor het onzekere en zorg dat u over alle voorgeschreven documenten beschikt!

Zowel verzamelcentra als transporten zijn gereglementeerd in het KB van 9 juli 1999 betreffende de erkenningsvoorwaarden van vervoerders, handelaars, stopplaatsen en verzamelcentra, gewijzigd bij KB van 18 december 2000.
» Klik hier voor het volledige besluit van 1999.
» Klik hier voor het KB van 2000.

Definitie verzamelcentra

Voor verzamelcentra voorziet het KB (art. 2.8) de volgende definitie (gewijzigd bij KB van 18.12.2000):

Controle van dieren en voertuigen in het verzamelcentrum

Art. 36 van het KB van 9 juli 1999 voorziet dat de erkende dierenarts die belast is met de controles in het verzamelcentrum zich ervan vergewist dat de dieren beantwoorden aan de van kracht zijnde bepalingen op het gebied van de identificatie, de diergeneeskundige politie, de residuen en het welzijn.
Voor dit doel, terwijl de dieren worden opgenomen, controleert of laat de erkende dierenarts belast met de controles in het verzamelcentrum de identificatie van de dieren controleren alsook de gezondheidsdocumenten of andere begeleidingsdocumenten eigen aan de betrokken soorten of categorieën. Bovendien moet hij er zich van vergewissen dat de transportmiddelen die dienen om de dieren te vervoeren, beantwoorden aan de bepalingen.

Het KB bepaalt in art. 1 § 2 “Dit besluit is niet van toepassing op 1) het vervoer dat in het geheel geen handelskarakter heeft van o.a. eenhoevigen; 2) het vervoer van gezelschapsdieren van o.a. eenhoevigen die hun baas vergezellen” (gewijzigd bij KB van 18.12.2000).

Al naargelang een transport van commerciële of niet-commerciële aard is, gelden er specifieke verplichtingen. De transportverordening 1/2005 is alleen van toepassing op commercieel vervoer, doch de lidstaten geven daar zeer uiteenlopende interpretaties aan. Dit hoofdstuk bekijkt welke interpretatie de Belgische overheid aan de begrippen 'commercieel vervoer' en 'niet-commercieel vervoer van paarden' geeft.

De Benelux-landen hebben een overeenkomst gesloten over wat als commercieel en wat als niet-commercieel vervoer wordt beschouwd.
Opgelet: Buiten de Benelux volgt men deze opdeling niet. Licht u daarom zeer goed in als u paarden door andere landen vervoert.

3.1 Niet-commercieel transport

Niet-commercieel transport is vervoer van eigen dieren dat niet kadert in een commerciële activiteit. Het vervoermiddel hoeft niet in uw eigendom te zijn.
Het transport blijft niet-commercieel indien naast de eigen dieren, de lege plaatsen op een voertuig verder opgevuld worden met paarden van anderen, zonder dat deze anderen daarvoor moeten betalen. Ook transport van paarden als vriendendienst zonder dat er eigen paarden worden vervoerd wordt als niet-commercieel beschouwd.

• Vervoer in het kader van recreatie, hobby of sport
  • van en naar wedstrijden
  • van en naar prijskampen
  • van en naar maneges
  • …

• Vervoer in kader van de bedrijfsvoering
  • van en naar de weide of tussen stallen
  • van en naar dierenklinieken
  • vervoer van politiepaarden

• Vervoer in het kader van de fokkerij als niet-landbouwactiviteit (zie: Overwegende nr (21) van de Verordening)

3.2 Commercieel transport

Commercieel transport betreft het vervoer van dieren in het kader van een commerciële activiteit:

• Ieder vervoer waarvoor de vervoerder betaald wordt, onafgezien van het feit of er enkel paarden van derden vervoerd worden, of dat paarden van derden samen met eigen dieren vervoerd worden.

• Elk vervoer van paarden in kader van een landbouwactiviteit:
  • naar het slachthuis
  • van en naar een veemarkt
  • van en naar een paardenmesterij
  • van en naar een paardenbeslag, vb. paardenmelkerij
  • paarden ingezet voor de arbeid (vb. bosbouw)

• Elk vervoer van paarden in kader van een commerciële activiteit:
  • rondreizende paardenshow

• Vervoer van in beslag genomen dieren

3.3 Vervoer van eigen paarden, al dan niet samen met paarden van derden

De FOD Volksgezondheid bevestigde dat volgens de Europese verordening 1/2005 indien een persoon enkel zijn eigen paarden (en eventueel paarden van een vriend) vervoert naar wedstrijden, dit wordt beschouwd als niet- commercieel vervoer en men dus niet aan de specifieke voorwaarden voor commercieel vervoer moet voldoen (bv. vervoerdersvergunning, vakbekwaarmheid... - zie verder). De afstand is hier niet belangrijk. Men vraagt wel dat de eigenaar van de paarden het transport vergezelt (bijvoorbeeld in het transportmiddel of er achteraan rijdend met een ander voertuig).

Indien men paarden van anderen tegen betaling vervoert (bvb. een manegehouder die de paarden van zijn klanten naar wedstrijden vervoert), op markten gaat staan of naar het slachthuis rijdt,wordt dit wel aanzien als commercieel vervoer en dient u wel aan de hiervoor opgelegde vereisten te voldoen (bv. vergunning,...).

Voor niet commercieel vervoer is in Nederland de grens gesteld bij eigen vervoer ( dus vervoer door de eigenaar, geen ingehuurde vervoerder) van maximaal 2 (hobby)-paarden.

3.4. Vervoer met een gehuurd transportmiddel

De verhuur van voertuigen is een commerciële activiteit en dus moeten deze voertuigen gekeurd worden.
Als iemand een transportmiddel huurt, en dit gebruikt binnen de definitie van niet-commercieel vervoer, blijft dit dus een particulier transport. Degene die het transportmiddel te huur aanbiedt, verricht echter een commerciële activiteit en draagt de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat alles in orde is.

In de volgende hoofdstukken leest u meer over de specifieke verplichtingen die komen kijken bij commercieel en niet-commercieel vervoer van paarden.

Voor commercieel transport en internationaal* transport van paarden moet voldaan worden aan verplichtingen via het FAVV enerzijds en via de FOD Volksgezondheid anderzijds.

In de Belgische interpretatie is dat enkel voor commercieel internationaal transport voorgeschreven maar lang niet alle lidstaten volgen deze interpretatie.

4.1 Keuring voertuig voor commercieel (lang) transport

De modaliteiten waaraan uw voertuig dient te voldoen zijn voorzien in de Europese Verordening 1/2005 (bijlage 1, hoofdstuk 6). Zo moet er bijvoorbeeld een actieve ventilatie en een temperatuurmeting aanwezig zijn.
Via onderstaande link vindt u een presentatie die Karlien De Paepe van de FOD Volksgezondheid opstelde in het kader van de Vlaamse Sectordag Paarden 2011. Op pagina's 19 tot en met 32 van dit document worden de vereisten opgelijst waaraan de voertuigen voor commercieel transport van paarden moeten voldoen.
» Klik hier om naar de presentatie van Karlien De Paepe te gaan.

Voor de keuring van uw voertuig kan u terecht bij de LCE (Lokale Controle-eenheid) van het FAVV. De LCE's keuren uw voertuig.
» Klik hier voor de contactgegevens van de Lokale Controle-eenheden.

4.2 Vergunning als vervoerder

Deze bestaat in twee types: type I (enkel kort transport) en type II (alle transporten). Deze vergunning is 5 jaar geldig. Als u commercieel vervoer van landbouwhuisdieren (runderen, paardachtigen, schapen, geiten, varkens of pluimvee) uitvoert, moet u zich wenden tot de dienst dierenwelzijn.

Voor Vlaanderen: https://www.lne.be/commercieel-transport

Voor Wallonië: https://bienetreanimal.wallonie.be/home/animaux/animaux-de-ferme/transport.html

Voor Brussel: https://www.environnement.brussels/thematiques/bien-etre-animal/bien-etre-des-animaux-pendant-le-transport

4.3 Bewijs van vakbekwaamheid voor het vervoer van paarden

Voor het getuigschrift van vakbekwaamheid worden regelmatig, minder dan 1 keer per maand, examens ingericht door Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ). De examendata liggen vast en kan u vinden op www.dgz.be. Voor het behalen van het getuigschrift bent u niet verplicht lessen te volgen. Ook zonder les te volgen, kan u zich inschrijven voor het examen. U moet wel meerderjarig zijn.

Indien u weet dat u in de toekomst bijvoorbeeld op wandeling of op wedstrijd gaat buiten de Benelux, doet u er goed aan om meteen deel te nemen aan het eerstvolgende geplande examen. Indien u te lang wacht, is het mogelijk dat er voor uw afreisdatum, geen examen gepland is en u dus niet kan vertrekken. De medewerkers van DGZ lieten ons weten dat zij maar al te vaak gecontacteerd worden door paardenhouders die dringend een getuigschrift nodig hebben, bijvoorbeeld in het kader van een internationale wedstrijd. Het is voor hen niet altijd mogelijk om deze mensen op de valreep verder te helpen.

Het getuigschrift van vakbekwaamheid dat in België wordt afgeleverd, geldt levenslang. In Nederland gelden de daar afgeleverde getuigschriften van vakbekwaamheid slechts voor 5 jaar. De transportverordening legt geen regels op over de geldingsduur van de afgeleverde attesten, zodat dit in de verschillende lidstaten verschillend wordt ingevuld.

Op de website van DGZ-Vlaanderen kan u meer informatie vinden over dit bewijs van vakbekwaamheid. U kan er ook de cursus downloaden.
» Klik hier om naar de DGZ-website te gaan.

Opgelet: Voor alle duidelijkheid betreft dit hoofdstuk het "attest van vakbekwaamheid voor het vervoer van paarden". Dit is niet te verwarren met de vakbekwaamheid voor beroepsbestuurders, verbonden aan het rijbewijs. Dit laatste is gericht op het transport door beroepschauffeurs, dewelke aan deze verplichting moeten voldoen om te beschikken over een geldig rijbewijs, terwijl het eerste betrekking heeft op het transporteren van paarden, waarbij men over vakbekwaamheid moet beschikken, d.m.v. een examen bij de FOD Volksgezondheid, wanneer het gaat om een commercieel transport. Binnen de Europese Unie geven de verschillende lidstaten geen uniforme interpretatie aan dat begrip commercieel transport, doch dit staat dus los van de hier besproken verplichting voor beroepsbestuurders, verbonden aan het rijbewijs. Op onze website vindt u bijkomende info over dit onderwerp.
» Klik hier voor meer info.

4.4 Journaal bij lang transport

Het journaal is een document dat moet ingevuld worden ingeval van een internationaal lang transport van paardachtigen (met uitzondering van geregistreerde paarden).

Dit journaal bevat een planning van de reis, die minstens 48 uur op voorhand moet overgemaakt worden aan de LCE van het FAVV, zodat kan nagekeken worden of deze realistisch is. Verder bevat dit journaal ook nog een formulier dat moet ingevuld worden op de plaats van vertrek, een formulier dat moet ingevuld worden op de plaats van bestemming, een verklaring van de vervoerder waar hij de werkelijk afgelegde route moet noteren, en een meldingsformulier voor onregelmatigheden.
Na het transport moet de vervoerder het volledig ingevulde journaal aan de dienst dierenwelzijn van zijn regio bezorgen.

Hierover vindt u meer informatie op pagina's 17 en 18 van de presentatie door Karlien De Paepe van het FOD Volksgezondheid.
» Klik hier om naar de presentatie van Karlien De Paepe te gaan.

4.5 Geschiktheid van de dieren voor het vervoer, omgang tijdens het transport, rij- en rusttijden

Voor commercieel transport werden enkele specifieke vereisten opgelijst in verband met de gezondheidstoestand van de vervoerde dieren en de manier waarop ermee omgegaan moet worden tijdens het transport. Een volledig overzicht hiervan kan u terugvinden in de presentatie van Karlien De Paepe van de FOD Volksgezondheid (pagina's 33 tot en met 48).
» Klik hier om naar de presentatie van Karlien De Paepe te gaan.

Er moeten ook rij- en rusttijden voor de dieren gerespecteerd worden. Hiervoor werd een tabel opgemaakt:

Tabel: Rij- en rusttijden bij het transport van dieren: Download

Bovenstaande regels werden niet specifiek vastgelegd voor niet-commercieel transport, maar het spreekt voor zich dat ook niet-commerciële transporten die het welzijn van de vervoerde dieren schaden hierop aangesproken kunnen worden.

5.1 Met uw paard naar het buitenland

Paarden die u in en naar het buitenland vervoert, moeten over een gezondheidscertificaat beschikken. Om een gezondheidscertificaat te bekomen kan u zich wenden tot de Lokale Controle-eenheid (LCE) van het FAVV. Een erkende dierenarts zal dan, in de 48 uur voor het vertrek, bij u langskomen om het paard te controleren. De certificatie moet minstens 24 uur op voorhand aangevraagd worden per fax of e-mail.

Er worden enkel gezondheidscertificaten afgeleverd voor paarden die geïdentificeerd en geregistreerd zijn, zoals voorzien in het KB identificatie. Het paard moet beschikken over een EU-conform paspoort, gechipt zijn en geregistreerd staan in de centrale databank.

Gezondheidscertificaten worden niet gratis afgeleverd. Indien de dierenarts tijdens het weekend of 's nachts dient langs te komen gelden er meerprijzen.

» Klik hier voor de contactgegevens van de LCE's.

Opgelet: Let er op dat voor de terugreis de reglementering van het land van waar u terugkomt gerespecteerd wordt.

5.2 Een paard in België binnenbrengen

Als u een paard wil invoeren, moet u ook over een gezondheidscertificaat voor dit dier beschikken. Dit certificaat bewijst dat het paard voor het vertrek gezond werd bevonden door een erkend dierenarts en het niet afkomstig was van een bedrijf waar een aangifteplichtige ziekte is vastgesteld. Op deze manier wil de overheid de gezondheid van de reeds in België aanwezige paarden veilig stellen.

Sinds juni 2016 moeten paarden waarvoor geen certificaat kan voorgelegd worden een gezondheidsonderzoek ondergaan (klinisch onderzoek en bloedanalyse). Alle kosten (dierenartsen en analyses) zijn ten laste van de paardenhouder. Om de naleving van deze regels te garanderen zal het FAVV bovendien strenge controles uitvoeren.

Zorg dus dat u steeds een gezondheidscertificaat bekomt voordat u een paard ons land binnenbrengt. U kan dit opvragen via de bevoegde overheid in het land waar het paard vandaan komt.

5.3 Uitzonderingen binnen de Benelux en voor Frankrijk de grensdepartementen

Voor transporten binnen de Benelux en voor Frankrijk de grensdepartementen (Aisne, Ardennen, Maas, Meurthe-et-Moselle, Nauw van Calais en Noorderdepartement) zijn bepaalde paarden vrijgesteld van het gezondheidscertificaat.

Ingevolge overleg tussen de overheid en de Belgische Confederatie van het Paard werd in april 2007 tussen de diergeneeskundige diensten van België, Nederland en Luxemburg, een akkoord gesloten over een vereenvoudigde procedure voor het verkeer van paardachtigen andere dan slachtpaarden binnen de Benelux. Dankzij dit akkoord worden paardachtigen voor transport binnen de Benelux vrijgesteld van exportcertificaten, mits de betreffende paarden, volledig geïdentificeerd zijn, overeenkomstig de in het land van oorsprong geldende reglementering.
Gezien de praktische problemen op het terrein, werd dit akkoord op 1/7/2009 herzien. België, Nederland, het Groothertogdom Luxemburg en Frankrijk hebben op 15 mei een memorandum van overeenstemming ondertekend om het verkeer van paardachtigen tussen deze landen te vergemakkelijken. Hierdoor moeten paardachtigen die worden verplaatst tussen België, Nederland, het Groothertogdom Luxemburg en Frankrijk voor de hierna opgesomde types van verkeer niet meer worden geïnspecteerd door een officiële dierenarts voor hun vertrek en ze moeten niet meer vergezeld gaan van een gezondheidsattest/een gezondheidscertificaat tijdens hun verplaatsing.

Op voorwaarde dat de dieren terugkeren naar hun land van vertrek als het verkeer beëindigd is, heeft deze opheffingsmaatregel betrekking op het verkeer van paardachtigen:

• die voor sportieve of recreatieve doeleinden worden bereden of geleid (of daartoe bestemd zijn)
• waarmee wordt deelgenomen aan culturele manifestaties
• die exclusief voor beweiding of voor werkzaamheden zijn bestemd, voor een maximale duur van 90 dagen;
• die vervoerd worden omwille van diergeneeskundige redenen (met inbegrip van handelingen gericht op de voortplanting, indien deze worden uitgevoerd in een dierenartsenpraktijk/ dierenartsenkliniek of door een dierenarts)

Enkel nog de hoger vermelde categorieën paardachtigen zijn voor transport binnen de Benelux en de Franse grensdepartementen, vrijgesteld van de inspectie die in de 48 uur voor het vertrek moet gebeuren en van het gezondheidscertificaat, op voorwaarde dat de paardachtigen geïdentificeerd zijn en een conform ingevuld paspoort hebben.

Voor alle andere paardachtigen, slachtpaarden inbegrepen, die niet behoren tot de vermelde categorieën, is de Europese wetgeving van toepassing. Zij moeten voor elke verplaatsing naar een ander land worden geïnspecteerd en moeten beschikken over een identificatiedocument en een gezondheidscertificaat.

5.4 Groepcertificaten

Voor transport van stamboekpaarden binnen de EU-lidstaten werden aanvankelijk individuele gezondheidscertificaten vereist, terwijl voor niet-stamboekpaarden één gezondheidscertificaat voor een partij paarden kon afgeleverd worden. Sinds 2008 is dit laatste ook mogelijk voor stamboekpaarden.
Groepscertificaten zijn enkel geldig voor het vervoer van de plaats van vertrek naar de plaats van bestemming die op het document is vermeld. Individuele gezondheidscertificaten die geen plaats van bestemming vermelden, mogen daarentegen worden gebruikt bij verplaatsingen van het dier tussen verschillende lidstaten gedurende de termijn van 10 dagen dat het document geldig is.

Meer info

» Klik hier voor meer info over het vervoer van paarden.
» Klik hier voor een dossier over besmettelijke ziekten.

» Klik hier voor de website van het FAVV.

Opgelet: Voor alle duidelijkheid betreft dit hoofdstuk de vakbekwaamheid voor beroepsbestuurders, verbonden aan het rijbewijs. Dit is niet te verwarren met het attest van vakbekwaamheid voor het vervoer van paarden. Het eerste is gericht op het transport door beroepschauffeurs, dewelke aan deze verplichting moeten voldoen om te beschikken over een geldig rijbewijs, terwijl het laatste betrekking heeft op het transporteren van paarden, waarbij men over vakbekwaamheid moet beschikken, d.m.v. een examen bij de FOD Volksgezondheid, wanneer het gaat om een commercieel transport. Binnen de Europese Unie geven de verschillende lidstaten geen uniforme interpretatie aan dat begrip commercieel transport, doch dit staat dus los van de hier besproken verplichting voor beroepsbestuurders, verbonden aan het rijbewijs.

De vakbekwaamheid voor beroepschauffeurs is een relatief nieuwe aanvulling bij het rijbewijs die verplicht is voor alle professionele bestuurders met een rijbewijs van de categoriegroepen C en D. U moet de vakbekwaamheid behalen bovenop het rijbewijs en elke 5 jaar verlengen door 35 uren nascholing te volgen in een erkend opleidingscentrum.

Het bewijs van vakbekwaamheid wordt op het rijbewijs aangeduid met de code 95 (bij de betrokken categorieën).

Zonder deze vakbekwaamheid, beschikt u niet over een geldig rijbewijs voor beroepsvervoer. Dit kan onoverzienbare gevolgen hebben, bijvoorbeeld voor de tussenkomst van de verzekering bij een eventueel ongeval. Het is ook mogelijk dat uw voertuig als beveiligingsmaatregel geïmmobiliseerd en verbeurd verklaard wordt. Het is dan ook uiterst belangrijk dat u deze voorschriften nauwgezet opvolgt.

In een digitaal dossier op deze website zetten we de belangrijkste info rond het bewijs van vakbekwaamheid voor beroepsbestuurders op een rij. Voor meer informatie kan u ook terecht bij de FOD Mobiliteit.
» Klik hier om naar het dossier te gaan.
» Klik hier voor de contactgegevens van de FOD.

Wie tegen betaling paarden van derden vervoert, moet hiervoor een vervoersvergunning hebben. U heeft de vergunning enkel nodig:

1. als u geen eigenaar bent van de paarden die u vervoert, en
2. u voor het vervoeren van de paarden betaald wordt.

Is dit het geval, dan kan u de nodige vergunning aanvragen bij de FOD Mobiliteit.
» Klik hier voor meer info.

In toepassing van de 'Wet van 15 juli 2013 betreffende het goederenvervoer over de weg' en houdende uitvoering van de 'Verordening (EG) nr. 1071/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 21 oktober 2009', dient elke onderneming die het vervoer factureert aan derden (of die nu goederen vervoert of paarden) houder te zijn van een vergunning goederenvervoer.

Om zo'n vergunning te bekomen dient elke onderneming te voldoen aan 4 essentiële voorwaarden:

• vestiging
• vakbekwaamheid
• betrouwbaarheid
• financiële draagkracht

Meer informatie over de toegangsvoorwaarden inzake het beroep van wegvervoerder vindt u op de website www.mobilit.belgium.be.

Er is geen vergunning goederenvervoer vereist voor het vervoer verricht met een motorvoertuig waarvan het nuttig laadvermogen niet meer dan 500 kg bedraagt.

De aanvraag dient te gebeuren door middel van het gepaste formulier.
» Klik hier om de nodige formulieren te downloaden.

Voor commercieel transport moet voldoen worden aan heel wat verplichtingen. Maar ook bij niet-commercieel vervoer van paarden gelden natuurlijk bepaalde regels. Zo moet u ervoor zorgen dat de paarden correct geïdentificeerd zijn, dat (een kopie van) het paspoort van elk paard op het transport aanwezig is, dat de rij- en rusttijden voor de chauffeur gerespecteerd worden, dat de MTM niet overschreden wordt, dat uw rijbewijs in orde is, dat er geen inbreuk gedaan wordt op de regels van het dierenwelzijn, dat u indien nodig kilometerheffing betaalt…
Al deze zaken zijn uiteraard ook van toepassing op commercieel transport.

9.1 Dierenwelzijn

Voor commercieel transport werden er heel wat vereisten vastgesteld in verband met de gezondheid van de dieren en de manier waarop ermee omgegaan wordt tijdens het vervoer. Deze zijn niet expliciet opgelijst voor niet-commercieel vervoer maar via de meer algemene regelgeving rond dierenwelzijn kunnen er natuurlijk ook stappen ondernomen worden indien er inbreuken gebeuren.

9.2 Transport in/naar het buitenland

Volgens de Belgische, Nederlandse en Luxemburgse interpretatie van de EU-verordening 1/2005 gelden de verplichtingen opgelijst in punt 4 van dit dossier enkel voor commercieel transport.
Frankrijk, Italië en (bepaalde Länder in) Duitsland beschouwen een transport dat in België niet als commercieel aanzien wordt, echter geregeld als wél commercieel en verwachten dus dat er aan alle extra verplichtingen voldaan wordt. Er zijn reeds verscheidene transporten in het buitenland geverbaliseerd en met een fikse boete teruggestuurd. Daarom adviseren wij om ook voor niet-commercieel transport buiten de Benelux dat niet overduidelijk niet-commercieel is aan alle vereisten voor een commercieel transport te voldoen.

Bovendien moeten de paarden die u in het buitenland (commercieel of niet-commercieel) vervoert over een gezondheidscertificaat beschikken. Binnen de Benelux en Frankrijk gelden er wel een aantal vrijstellingen (zie verder).