Paardenpunt Vlaanderen

Verordening (EU) 2016/1012

Op 8 juni 2016 werd de nieuwe fokkerijverordening 2016/1012 gepubliceerd. Deze verordening is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat. Ze kan vanaf 19 juli 2016 worden toegepast. Vanaf 1 november 2018 moet ze worden toegepast. Intussen blijft de huidige reglementering gelden.

Vast staat dat deze Verordening één en ander zal veranderen voor de Vlaamse paardenfokkerij.

Europese regelgeving voor fokkerij van stamboek-landbouwdieren

De verordening reglementeert de fokkerij binnen de Europese Unie, niet alleen voor paardachtigen, maar ook voor runderen, varkens, schapen en geiten, die bedoeld zijn voor inschrijving als raszuivere fokdieren in een stamboek.

De verordening reglementeert onder andere:

de handel en de invoer van raszuivere fokdieren en levende producten ervan
de erkenning van stamboekverenigingen en de goedkeuring van hun fokprogramma(’s)
de rechten en plichten van fokkers en stamboekverenigingen
de inschrijving van fokdieren in stamboeken
de toelating tot de voortplanting van fokdieren en levende producten daarvan
het prestatieonderzoek en de genetische evaluatie van fokdieren
het geografisch gebied waar het fokprogramma wordt uitgevoerd
het uitvoeren van een goedgekeurd fokprogramma in een andere lidstaat
de rechten en plichten van bevoegde autoriteiten
officiële controles
met uitsterven bedreigde rassen.
...

Aanvraag tot erkenning en goedkeuring fokprogramma’s – werking in een andere lidstaat

Belangrijk is dat fokkersverenigingen die reeds zijn erkend, geacht worden erkend te zijn uit hoofde van deze verordening en in alle andere opzichten onder de voorschriften van deze verordening vallen. Dit geldt ook voor de fokprogramma’s die ze reeds uitvoeren. Ze worden geacht te zijn goedgekeurd en vallen in alle andere opzichten onder de voorschriften van deze verordening.

De stamboekverenigingen moeten een aanvraag indienen tot erkenning bij de bevoegde overheid van de lidstaat waar haar hoofdkantoor is gevestigd. Die aanvraag moet minstens één ontwerpversie van een fokprogramma bevatten.

Een fokprogramma moet een voldoende populatie aan fokdieren en een voldoende aantal fokkers bestrijken binnen het geografisch gebied waar het zal uitgevoerd worden. Stamboekverenigingen kunnen het fokprogramma uitvoeren als hoofdstamboek of als dochterstamboek. Specifieke technische vereisten kunnen uitbesteed worden aan derden, onder de in de verordening beschreven voorwaarden.

Voorwaarden voor erkenning van stamboekverenigingen zjjn onder andere dat ze :

moeten beschikken over voldoende en gekwalificeerd personeel en geschikte faciliteiten en apparatuur om de geplande fokprogramma’s doeltreffend uit te voeren.
een huishoudelijk reglement moeten hebben voor geschillenbeslechting, gelijke behandeling van fokkers, omschrijving van de rechten en plichten van fokkers, met daarbij de verplichting de fokkers vrij te laten bij het selecteren en fokken en het inschrijven van de nakomelingen van hun fokproducten en eigenaar te zijn van hun fokdieren.

De verordening bevat ook regels voor de kennisgeving en goedkeuring van fokprogramma’s in andere lidstaten dan die waar hun erkennning werd verleend.

Wanneer erkende fokverenigingen al fokprogramma’s uitvoeren in een andere lidstaat dan die waar hun goedkeuring of erkenning werd verleend, dienen ze de bevoegde autoriteit die de goedkeuring of erkenning heeft verleend, in kennis te stelen van die activiteiten.

Belangrijke nieuwigheid: producten van ouders uit de hoofdsectie van het stamboek moeten in de hoofdsectie ingeschreven worden

Belangrijke nieuwigheid is dat deze verordening voorziet dat veulens die afstammen van ouders die ingeschreven zijn in de hoofdsectie van het stamboek ook moeten ingeschreven worden in die hoofdsectie.

De stamboeken kunnen hun hoofdsectie indelen in klassen. De hoofdsectie kan ingedeeld worden op basis van genetische aanleg en leeftijd of geslacht. Naast de hoofdsectie kunnen nog andere secties voorzien worden. Daarin kunnen dieren geregistreert worden die niet voldoen aan de voorwaarden voor inschrijving in de hoofdsectie. In het fokprogramma moeten regels vastgesteld worden voor de opwaardering van de nakomelingen van producten uit de aanvullende secties naar de hoofdsectie.

In de verordening is het voorleggen van een spermacertificaat geregeld voor de inschrijving in het stamboek. Het certificaat kan afgeleverd worden door een centrum op basis van informatie van het stamboek. Het centrum is niet noodzakelijk de instantie die het sperma heeft gewonnen.

Implementatie van deze nieuwe regelgeving: een uitdaging

De stamboeken zullen hun reglementen moeten aanpassen. Ook het Vlaams Fokkerijbesluit zal op deze Verordening afgestemd moeten worden.

In het huidig Vlaams Fokkerijbesluit is de verplichte keuring voor openbare dekdienst voorzien. Dit liet onze stamboeken toe een visie te ontwikkelen naar een gerichte selectie, met wetenschappelijke ondersteuning, zodat erfelijke aandoeningen uitgeselecteerd kunnen worden.

Het zal voor Vlaanderen een belangrijke uitdaging zijn om bij de implementatie van de nieuwe Verordening, hetgeen op vlak van selectie gerealiseerd werd, niet onderuit te halen.

In het bijzonder gelet op de vooruitgang van de wetenschap die het meer en meer mogelijk maakt preventief erfelijke gebreken te screenen zou het jammer zijn dat de aan de nieuwe Europese Verordening aan te passen regelgeving geen ruimte zou bieden om daadwerkelijk die nieuwe mogelijkheden te baat te nemen. Daarbij gaat het niet alleen om economische belangen maar ook om dierenwelzijn.

De Vlaamse stamboeken kunnen prat gaan op strenge eisen wat betreft gezondheid met strikte veterinaire keuringen op cornage, myotonie, OCD, CPL, cerebellaire abiotrofie, … waarbij elk ras zijn eigen focus kan leggen. Het is een uitdaging dit selectiewerk naar gezonde paarden, ook binnen de nieuwe regelgeving, in stand te houden.

» Klik hier voor de verordening (EU) 2016/1012.
» Klik hier voor het dossier Rasbeschrijving Vlaamse Fokkerij.