Vlaamse paarden zijn wereldburgers. Dankzij hun populariteit en sportieve successen reizen toppers alle continenten door en vinden vele paarden ettelijke kilometers ver een nieuwe thuis. Omgekeerd komen ook heel wat buitenlandse paarden hier - al dan niet permanent - terecht.
Dit blijft helaas niet zonder risico’s. Steeds vaker worden we geconfronteerd met gevaarlijke uitheemse ziekten die ondanks de strenge transportregelgeving toch ons land binnendringen. De voorbije jaren alarmeerden verschillende gevallen van infectieuze anemie, soms moeraskoorts genoemd, onze paardenhouders voor de risico's van de steeds groeiende internationalisering van de sector. Deze dodelijke ziekte kwam in 2012 via een transport uit Roemenië (waar het virus sluimerend aanwezig is) in België en het Verenigd Koninkrijk terecht. Bij de export naar België bleek Roemenië de voorgeschreven controles niet correct uitgevoerd te hebben. In 2015 en 2017 doken er gevallen op in Duitsland en in 2017 werd ook Nederland getroffen.
Symptomen en behandeling
Equine infectieuze anemie is een virusziekte die alleen paarden treft. Mensen kunnen de ziekte niet krijgen.
Na een incubatieperiode van doorgaans 1 tot 3 weken (die echter tot 3 maand kan duren) kan de ziekte zich in twee verschillende vormen voordoen: de acute vorm die gepaard gaat met koorts, symptomen op het niveau van het zenuwstelsel, het hart en het bloed (anemie) en de chronische vorm.
Hoewel de ziekte soms een dodelijke afloop kent, vertonen veel besmette paarden geen enkel symptoom. In perioden met veel stress of wanneer zich andere ziekten voordoen, steekt de ziekte echter weer de kop op. De dieren worden vooral besmet langs het bloed, door stekende insecten of door besmet materieel (naalden, ….). Zij blijven levenslang besmet en vormen dus een infectiebron voor andere paarden.
Er bestaat geen efficiënte behandeling of vaccin. Daarom worden alle besmette dieren geslacht of geëuthanaseerd zodat de ziekte zich niet verder kan verspreiden. Hiervan afwijken zou totaal onverantwoord zijn. Een verzekering tegen sterfte zal een verplichte slachting wegens een besmettelijke ziekte niet steeds dekken. Dit kan u best navragen bij een verzekeraar.
Verplichtingen en procedure
Gezien infectieuze anemie een zeer grote bedreiging kan vormen, stelde de Belgische overheid in 2010 en 2012 heel wat regelgeving op. Klik op de titels om de documenten te openen:
- 1 FEBRUARI 2012. - Koninklijk besluit betreffende de bestrijding van infectieuze anemie bij paardachtigen
- 19 OKTOBER 2010. - Ministerieel besluit houdende tijdelijke maatregelen ter bestrijding van equine infectieuze anemie
- Omzendbrief met betrekking tot het in België binnenbrengen van uit Roemenië afkomstige paardachtigen
- 18 JUNI 2010 - Besluit van de Commissie tot vaststelling van beschermende maatregelen in verband met infectieuze anemie bij paardachtigen in Roemenië
Het is vooral belangrijk te weten dat er bij wet verplichtingen zijn opgelegd aan houders van paardachtigen en dierenartsen:
- Bij verdenking moet de houder een erkend dierenarts laten komen.
- De dierenarts moet het dier binnen de 24 uur onderzoeken.
- Wordt de verdenking bevestigd, dan moet de dierenarts de lokale controle-eenheid van het FAVV (LCE) hiervan op de hoogte brengen en moet hij erop toezien dat de verdachte dieren worden afgezonderd en dat steekinsecten die de ziekte kunnen overbrengen worden bestreden.
» Klik hier voor de contactgegevens van de LCE’s.
Om elke mogelijke verspreiding van de ziekte te verhinderen, in afwachting van de analyseresultaten, zijn de bedrijven waar de verdachte paardachtigen worden gehouden, onderworpen aan controlemaatregelen. Deze zullen pas worden opgeheven van zodra wordt bevestigd dat er geen infectie is:
- via 2 negatieve tests gerealiseerd met een interval van 3 maanden na de eliminatie van alle besmette dieren of,
- via een negatieve test wanneer het laatste mogelijk besmettende contact plaats heeft gehad minimaal 3 maanden eerder.
Alle paardachtigen die met de besmette paarden in contact kwamen, worden opgespoord. De bedrijven waar die dieren verblijven zullen geblokkeerd worden en de paarden zal men testen op de ziekte.
In functie van het voorkomen van verspreiding van infectieuze anemie (en andere besmettelijke ziekten) is het van fundamenteel belang dat handelaars en eigenaars stipt de verplichtingen naleven inzake registratie en identificatie van alle paarden op Belgisch grondgebied in de centrale gegevensbank. Zo niet wordt het voor de controlerende overheid problematisch om paarden te traceren.
» Klik hier voor meer informatie over de verplichte identificatie van paarden.
Meer informatie
Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) plaatste een uitgebreid dossier online rond infectieuze anemie. U vindt er een gedetailleerde beschrijving van de ziekte, persberichten, wetgeving, actualiteitsschetsen,... terug. Wij raden u dan ook ten zeerste aan om dit websitedossier te raadplegen.
» Klik hier voor het online dossier.