Hippisch toerisme in West-Vlaanderen en aan de kust 11/06/2014 1 min

Hippisch toerisme in West-Vlaanderen en aan de kust

Onze zandstranden oefenen een zeer grote aantrekkingskracht uit op paardenliefhebbers. Maar ook de andere streken in West-Vlaanderen hebben heel wat te bieden aan menners en ruiters. Via lusvormige, bewegwijzerde, routes kan u heel de provincie te paard verkennen. Ook werd gezorgd voor de nodige, paardvriendelijke, rust- en startpunten. In dit dossier behandelen we ook toeristische en recreatieve trekpleisters en activiteiten. Voor ieder wat wils!

Heeft u vragen over een ruiterroute of wenst u er zelf een te ontwikkelen? Neem dan contact op met Sport Vlaanderen. Voor West-Vlaanderen is de contactpersoon bij Sport Vlaanderen Jesse Clarysse.

Jesse Clarysse
Consulent ‘Vrije tijd – Sporten in de natuur’

SPORT VLAANDEREN

Promotiedienst West-Vlaanderen
050 50 23 28 of 0492/23 63 67
jesse.clarysse@sport.vlaanderen

Nijverheidsstraat 114, 8310 Brugge

https://www.sport.vlaanderen/waar-sporten/sporten-in-de-natuur/

Documenten

23/05/2023 08:07
Deel deze info:

De Vlaamse Kust: Een droom voor paardenliefhebbers en hun lievelingsdieren

Galopperen op het brede strand met het geluid van de golven op de achtergrond en de frisse zeelucht in de neus… Het is een beeld dat geregeld opduikt in de dromen van vele paardenliefhebbers.

Hoewel de bijna 70 kilometer lange Vlaamse kustlijn nagenoeg is volgebouwd en de vele toeristen de streek vaak erg druk maken, hebben het Vlaamse zandstrand, de duinengordel en de mooie men- en ruiterroutes in de regio heel wat te bieden voor hippische recreanten.

Het natte Vlaamse strandzand aan de waterlijn is bovendien uiterst geschikt voor paarden. Dat wist springruiter Philippe Le Jeune maar al te goed toen hij besloot om een maand lang met de gekwetste Vigo D’Arsouilles naar de kust te trekken. De lange strandritten genazen het legendarische paard niet alleen van zijn peesblessure. De conditie en bespiering van Vigo gingen er zo op vooruit dat hij enkele maanden later Philippe Le Jeune naar zijn titel van wereldkampioen sprong.

Onderaan vindt u de vernieuwde brochure met alle regels die van toepassing zijn in de Vlaamse badsteden (situatie 2020). Ook de daar aanwezige ruiter- en menroutes werden er in opgelijst.

Opgelet: Met uw paard het strand op gaan kan een droom zijn, maar blijf wakker en alert!

  • Respecteer de regelgeving van de gemeente en de algemene wegcode.
  • Hou steeds een getijdentabel bij de hand. Laat u niet verassen door hoogwater. Indien dat toch gebeurt, blijf dan in stap en verlaat het strand zo snel mogelijk. De bodem kan bij hoogwater erg verraderlijk zijn en vanwege het plaatsgebrek schuilen ongevallen met wandelaars om de hoek .
  • Omwille van eventuele onzichtbare putten kan galopperen in het water gevaarlijk zijn.
  • Pas op voor winddraken/vliegers aangezien de draden vaak onzichtbaar zijn.
  • Blijf alert voor vreemde situaties en/of voorwerpen die paarden kunnen doen opschrikken (golven, zeilwagens, vliegers, loslopende honden,…)
  • Draag een rijhelm!

Bovenstaande tips maken jouw strandwandeling een onvergetelijke ervaring, maar hou ook rekening met de verschillende regels die gelden in de Vlaamse badsteden.

Verschillende regels in elke kustgemeente

Om te kunnen genieten van een deugddoende rit op het strand moeten wel enkele regels in acht genomen worden: Zo dicht mogelijk bij de waterlijn rijden, dragen van een identificatieplaat, respecteren van verboden zones, periodes en/of tijdstippen,… Helaas verschillen deze regels van kustgemeente tot kustgemeente. Dat betekent dat iedereen die met een paard het strand wil betreden heel wat opzoekingswerk moet verrichten om verbalisaties te vermijden.

In het Vlaams Actieplan voor de Paardenhouderij (2009) werd daarom vooropgesteld om een zogenaamde ‘Kustcodex’ uit te werken met een uniforme regelgeving voor de gehele kustlijn. Het Vlaams Paardenloket organiseerde daartoe overlegmomenten met de verschillende badsteden maar moest helaas vaststellen dat ze niet bereid waren om hun regels aan te passen.

Brochure

Om toch tegemoet te komen aan de noden van de paardenliefhebbers – en alsnog uitvoering te geven aan het Actieplan – stelde PaardenPunt Vlaanderen de brochure ‘Ruiter- en mentoerisme aan de Vlaamse Kust’ samen. Deze brochure lijst per kustgemeenste alle regels op om het strand met een paard te betreden. Natuurlijk worden ook de regels voor de duingebieden en het verdere grondgebied van de verschillende badplaatsen besproken. Daarnaast krijgt de lezer een overzicht van alle men- en ruiterpaden in de verschillende kustgemeenten.

De brochure, die u onderaan op deze pagina terugvindt, is volledig gebaseerd op gegevens die de kustgemeenten aan PaardenPunt Vlaanderen overmaakten (2020). Ze is enkel digitaal beschikbaar.

Documenten

23/05/2023 08:01
Deel deze info:

In mei 2014 opende het provinciebedrijf Westtoer De Moerenruiterroute. Dit 22-km-lange traject loopt door de poldervlakte van De Moeren over het grondgebied van De Panne en Veurne. Het is de eerste West-Vlaamse ruiterroute waarvoor u een gratis digitale brochure kan downloaden. Op het startbord kan u trouwens ook een QR-code vinden die een link maakt naar de digitale brochure op de website.
» Klik hier om de brochure/kaart te downloaden.

Traject

De route start aan het Groot Moerhof, waar een onthaalparking werd aangelegd met extra lange parkeervakken voor paardentrailers. Er zijn ook aanbindpalen voor de paarden voorzien.

Het traject brengt de ruiter door het karakteristieke kust- en polderlandschap van de Westhoek op de Belgisch-Franse grens (De Moeren). Het vlakke polderlandschap van De Moeren is het laagst gelegen gebied van België.
Op het traject liggen twee oude molens, namelijk de Sint-Karelsmolen en de Sint-Gustaafsmolen. Via de tunnel onder de snelweg kan de ruiter ook de Cabourgduinen verkennen.

Landinrichtingsproject De Moeren

De Moerenruiterroute werd ontworpen door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en kadert in het landinrichtingsproject De Moeren. Een landinrichtingsproject stimuleert de lokale overheden en particulieren met subsidies tot 70% om te werken aan landschap, natuur, recreatie en landbouw.
VLM heeft in De Moeren op vier plaatsen gronden aangekocht waarop het ruiterpad is aangelegd. Voor de realisatie van de route werden bovendien twee nieuwe bruggen en een tunnel aangelegd.

23/05/2023 08:11
Deel deze info:

200 jaar Damse Vaart

2015 markeert het 200-jarig bestaan van de Damse Vaart. Oorspronkelijk was deze waterweg een initiatief van Napoleon Bonaparte om Brugge met de Westerschelde te verbinden. De Damse Vaart zou deel uitmaken van een netwerk van kanalen achter de kust, die een snelle bevoorrading van de Franse soldaten mogelijk zou maken, zonder confrontatie met de Engelse marine op zee. Aangezien 2015 uitgeroepen werd tot het herdenkingsjaar rond Napoleon die 200 jaar geleden definitief verslagen werd tijdens de “Slag bij Waterloo” zagen Westtoer, de provincie West-Vlaanderen en de steden Brugge, Damme en Sluis, dit als het ideale moment om de Damse Vaart in de kijker te zetten. Zij zetten samen een uitgebreid evenementenprogramma op touw... en ook de ruiters en menners werden niet vergeten.

Ruiter- en menroute

Op 20 juni opende Westtoer de gloednieuwe Fortenruiter- en menroute. Deze route van 35 kilometer lang, verkent de weidse landschappen tussen Brugge, Damme en Sluis. Centraal staan de restanten van verschillende forten uit de 17de en 18de eeuw. De route start aan het Fort van Beieren, maar loopt onder andere ook langs het Fort van Damme en het Verbrand Fort. De Damse Vaart, doordrongen van een rijk verleden, is de rode draad doorheen het traject. De route is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes.
» Klik hier voor meer info.

23/05/2023 08:11
Deel deze info:

Wie kent ze niet?

Wie kent ze niet, de garnaalvissers te paard, met hun gele oliejekkers en hoge laarzen op hun stoer “Brabants” Belgisch Trekpaard? Sedert jaar en dag siert deze ambachtelijke traditie onze Noordzeekust, maar vandaag vindt u hen enkel nog terug in Oostduinkerke, bij Koksijde. Op 4 december 2013 werd deze praktijk erkend door UNESCO als Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid, en werd zo het achtste Belgische element op de Representatieve Lijst. Een ware eer, en dus echt iets om trots op te zijn. Om die reden vonden wij het dan ook tijd om hen - en hun paarden, natuurlijk - in de spotlight te plaatsen.

© David Edgar

Een eeuwenoude ambacht: mens, paard en zee verenigd

Het paard wordt al sinds zijn domesticatie ingezet om werk te leveren voor de mens. Werk op het land, maar ook aan zee. Voor arme boeren die aan de kust leefden was het vissen te paard namelijk een ideale bijverdienste tijdens de wintermaanden. Vaak werden echter muildieren gebruikt, gezien deze goedkoper waren in het onderhoud. Zoals alle andere ambachten veranderde ook deze mee met de tijd. Over de jaren heen werden de vangsten minder en moest men grotere netten gebruiken. Hierdoor werd het voordeliger voor de vissers om trekpaarden te gebruiken in plaats van muildieren.

© Edgar Farasyn

Enkel nog in Oostduinkerke te zien

Vroeger waren de paardenvissers actief aan de Noordzeekust en in Zuid-Engeland, maar vandaag de dag zijn ze enkel nog in Oostduinkerke, een deelgemeente van Koksijde, te vinden. Hier blijven de twaalf resterende garnaalvissers hun ambt beoefenen, om ervoor te zorgen dat de traditie niet verloren gaat. Oostduinkerke is de ideale plaats voor de garnaalvissers te paard. Het strand bevat namelijk geen hinderlijke of gevaarlijke elementen voor de paarden - zoals bijvoorbeeld golfbrekers - en de goede bodem zorgt voor kwaliteitsvolle vangsten.
Een paar keer per week vertrekken de vissers van uit de boerderij met hun Brabantse Trekpaarden naar het strand. Men werkt met dit ras, omdat deze paarden befaamd zijn om hun kracht en hun zachtaardig karakter. Geladen met manden en netten en opgetuigd met een speciaal houten zadel trekken de vissers met hun paarden door de duinen. Wanneer ze op het strand aankomen, zo’n anderhalf uur voor laagtij, trekken de vissers hun typische gele oliejekker aan en brengen ze hun paard en materiaal in gereedheid. Hierna trekken ze hun netten parallel aan de kustlijn door het ondiepe water, waarbij een zware ketting voor trillingen zorgt die de garnalen doen opspringen en in het net belanden. Dit is echter zwaar werk voor de paarden. Om hun last te beperken werken ze telkens gedurende een halfuurtje alvorens ze pauze nemen. Zo kunnen de vissers ook de netten legen en de andere zeedieren eruit halen. De garnalen worden verzameld in manden aan weerszijden van het paard en na een korte pauze gaan ze weer verder. Dit duurt meestal 2 à 3 uur, tot anderhalf uur na laagtij. Aan het einde van de dag heeft een visser zo’n 10 à 20 kilogram verse garnalen gevist. Hier keren de vissers dan terug mee naar de boerderij, waar de familie klaar staat met een grote kookpot vol licht gezouten water, en kunnen de garnalen gekookt en terug afgekoeld worden.
Het hele proces lijkt simpel, maar vereist veel kennis over de migratiepatronen van de garnalen, over de getijden en stromingen en over het stuk kust waar men gaat vissen. Verder is een goede band met het paard ook erg belangrijk om het werk tot een goed einde te brengen. Het resultaat hiervan zijn dan ook de heerlijke, verse grijze garnalen die men vandaag nog steeds aan de kust kan vinden, dankzij de vissers die deze waardevolle traditie nog steeds in ere houden.
Tegenwoordig gaan de garnaalvissers te paard niet meer in de winter aan de slag. De ideale momenten om te gaan vissen zijn namelijk tussen april en juni en tussen september en oktober. Ook in juli en augustus gaan ze het water in, om de traditie te demonstreren aan toeristen en recreanten en deze zo te doen voortleven. Wie vandaag de paardenvissers aan het werk wil zien, gaat dus best tijdens de zomer een kijkje nemen op het strand van Oostduinkerke. De exacte data en uren waarop de garnaalvissers erop uit trekken, kan u vinden op de website van Koksijde.

Jaarlijks tweedaags evenement

Elk jaar vindt er in Oostduinkerke ook een tweedaags evenement rond de garnalen plaats, namelijk de Garnaalfeesten. Hier staan de paardenvissers centraal. De nadruk ligt zowel op het erfgoed als op het culinaire. De Garnaalfeesten trekken elk jaar zo’n 10.000 bezoekers.

© Abxbay

Een nieuw en groots project

Om het Belgisch trekpaard extra in de kijker te zetten, komt er binnenkort bij de garnaalvissersfamilie Vandendriessche in Oostduinkerke een nieuwe stalling met een bezoekers- en belevingscentrum. Dit project wordt als het ware een levend museum, waar het Belgische trekpaard met zijn zeven kleuren centraal zal staan. De jongste zoon, Dominique, is momenteel volop bezig met de bouw van dit nieuwe centrum voor iedereen met interesse in paarden en de garnaalvisserij.
Wie nog meer wil weten over de garnaalvissers kan terecht in het Nationaal Visserijmuseum NAVIGO of op onderstaande websites.